top of page
Foto van schrijverWeGlow

Zelfstandig en ziek?

Zelfstandigen hebben geen tijd om ziek te zijn. Dat wordt wel eens gezegd. Maar ziek worden ze wel, natuurlijk. Al blijven zelfstandigen wel gemakkelijk langer aan het werk, ziek of niet. Want een dag niet gewerkt is niets verdiend, natuurlijk. Maar is dat wel zo? Toch een misverstand zo blijkt, dat dus best de wereld uit geholpen dient te worden. Want als ondernemer gewoon maar blijven doorgaan is ook niet gezond.


Als zelfstandige kan je dus wel een ziekte uitkering ontvangen. Niet als je1 dag ziek bent maar vanaf 8 dagen arbeidsongeschiktheid. De uitkering treedt dan wel in werking vanaf de datum van eerste arbeidsongeschiktheid, dag 1 dus. Hier zijn een aantal voorwaarden aan. (obviously, wat dacht je) Ten eerste moet je de 2 kwartalen voorafgaand aan je ziekte voldoende sociale bijdragen betaald hebben of erkend vrijgesteld geweest zijn. Word je in de tweede maand ziek van het kwartaal dan dient ook die bijdrage betaald te worden. Daarnaast moet je minimaal 6 maanden zelfstandig zijn voor je ongeschiktheid. Je moet lid zijn van een ziektefonds en tijdig je ziektebriefje hebben ingediend per post. Dit binnen de 7 dagen na de start van je ziekte, waarbij de datum van afstempeling geldt als bewijs. In dat ziektebriefje schuilt wellicht wel het grootste misverstand. De meeste zelfstandigen kruipen, als het echt niet anders kan, een dagje terug in bed of zetel en hopen dan dat ze snel weer beter zijn. Want, zo wordt al snel gedacht, een ziektebriefje heb je niet nodig als je je eigen baas bent. Niets is minder waar. Om recht te hebben op een uitkering dien je het dus tijdig te versturen per post of af te geven bij een kantoor van je mutualiteit en laten tekenen voor ontvangst, niet gewoon in de witte brievenbus deponeren.



Je ontvangt een forfaitaire uitkering. Deze is dus niet gebaseerd op je inkomen, maar is een vastgesteld tarief dat varieert van je gezinssituatie en de duur van je arbeidsongeschiktheid. Hiervoor mag je in principe geen activiteiten als zelfstandige meer uitvoeren. Heb je een éénmanszaak dan mag een meewerkende echtgenoot dat wel voor jou doen of in een vennootschap je medewerkers of mede aandeelhouders. Je laat je in je vennootschap dan best op onbezoldigd plaatsen. Inkomsten vanuit webshops of verkoop van online cursussen zouden wel zijn toegestaan, maar kunnen ook tot discussies leiden met een eventuele terugvordering van je uitkeringen.

Wil je toch blijven werken als zelfstandige dan heb je toestemming nodig van de adviserend geneesheer. Bedenk hierbij dat na een combinatie van zelfstandige activiteit en een uitkering je uitkering met 10% afneemt. Daarnaast kan je geen gelijkstelling krijgen wegens ziekte en dien je dus sociale bijdrage te blijven betalen.


Voor 2024 zijn de bedragen als volgt.

  • Met gezinslast: 77,95  euro

  • Als alleenstaande: 61,77  euro

  • Als samenwonende: 47,38  euro

Vanaf het tweede jaar ontvang je een invaliditeitsuitkering. Die is niet alleen afhankelijk van je statuut, maar ook van de vraag of je je bedrijf al dan niet stopzet.

Zonder stopzetting bedrijf:

  • Met gezinslast: 77,95  euro

  • Als alleenstaande: 61,77  euro

  • Als samenwonende: 52,97  euro

Met stopzetting bedrijf:

  • Met gezinslast: 77,95  euro

  • Als alleenstaande: 61,77  euro

  • Als samenwonende: 47,38  euro

 Als samenwonende wordt je beschouwd, wanneer je op hetzelfde adres geregistreerd staat. Je dient je ook als zelfstandige wel te houden aan uitnodigingen voor medische controles door de adviserend geneesheer en de nodige documenten en vragenlijsten tijdig aan te leveren.

Wanneer je het werk hervat na het verlopen van je ziekte attest, bij een afwezigheid korter dan een jaar, dien je je mutualiteit niet te informeren. Hervat je het werk eerder dan ben je verplicht je ziekenfonds in te lichten en dit weer per post waarbij ook terug de datum van afstempelen geldt als bewijs. Hervat je het werk wanneer je op invaliditeit was, en dus langer dan een jaar arbeidsongeschikt, dan dien je steeds de mutualiteit te informeren.


Een bijkomende verzekering van gewaarborgd inkomen is als zelfstandige ook interessant ter extra bescherming en is bovendien fiscaal aftrekbaar. Daarnaast kan ook een sociale VAPZ een extra toelage uitkeren bij arbeidsongeschiktheid.


Kan je voor langere tijd, (enkele maanden), niet werken, dan kan je “gelijkstelling wegens ziekte” aanvragen. Je betaalt dan geen sociale bijdragen tijdens je arbeidsongeschiktheid, en geniet gedurende deze periode toch van sociale bescherming. Zo bouw je verder pensioenrechten op en krijg je je medische kosten terugbetaald.

 Je dient hiervoor wel je zelfstandige activiteit stop te zetten. Afhankelijk van je onderneming is deze stopzetting anders ingevuld:

  • ben je ondernemingshoofd van een eenmanszaak, en is de eenmanszaak niet meer actief tijdens je arbeidsongeschiktheid? Dan is het niet nodig om de eenmanszaak formeel stop te zetten. Het volstaat dat je aantoont dat er geen activiteit is in de onderneming. Dat kan bijvoorbeeld met een btw-aangifte waaruit blijkt dat er geen btw-verrichtingen zijn.

  • ben je helper of meewerkende echtgenoot in een eenmanszaak? Dan volstaat het om je activiteit stop te zetten. De eenmanszaak kan verder actief blijven.

  • ben je actief in een vennootschap? Dan mag je niet meer actief zijn als “werkend vennoot”. Ben je mandataris, dan heb je de keuze: ofwel neem je ontslag, ofwel maak je jouw mandaat onbezoldigd in rechte en in feite, zoals dat heet. De vennootschap kan verder actief blijven.

  • ben je de enige zaakvoerder of bestuurder van een eenpersoonsvennootschap? Dan mag de vennootschap niet meer actief zijn. Je kan je mandaat behouden op voorwaarde dat het mandaat onbezoldigd is of wordt.


Ben je echt lange tijd uitgeteld? Dan kan je een jaarlijkse inhaalpremie krijgen. Je komt in aanmerking voor deze steunmaatregel als je aan deze 3 voorwaarden voldoet:

  • je bent erkend als invalide;

  • je bent op 31 december alle dagen van datzelfde jaar arbeidsongeschikt geweest; 

  • in mei – de maand waarin de premie wordt toegekend – was je minstens 1 kalenderdag erkend als invalide.


Wie minstens 12 maanden heeft gewerkt, kan voor 10 jaar een gratis verzekering gewaarborgd wonen afsluiten. Die verzekering helpt u bij de aflossing van de lening wanneer u arbeidsongeschikt wordt en u daarnaast geen andere inkomsten hebt:

  • U moet onvrijwillig uw zelfstandige activiteit stopzetten en u geniet een overbruggingsrecht of een werkloosheidsuitkering op basis van een vroegere tewerkstelling.

  • Of u krijgt een tegemoetkoming van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) wegens arbeidsongeschiktheid.

(Tijdelijke of technische werkloosheid of tijdelijke sluiting van uw zaak komt niet in aanmerking.)


Nog even dit. Als zelfstandige is je netwerk vaak beperkt. Laat je zeker bij langdurige ziekte of burnout goed begeleiden.



Nota: deze post is louter informatief. Er kunnen aan deze blog geen rechten ontleend worden. Noch kan de auteur verantwoordelijk of aansprakelijk gesteld worden voor de actuele correctheid van de inhoud. U bent verantwoordelijk om zelf informatie in te winnen over uw specifieke situatie bij de bevoegde instanties.











Recente blogposts

Alles weergeven

Comments


bottom of page